Co zawdzięczamy Gutenbergowi

Jan Gutenberg był niemieckim złotnikiem, który skonstruował ruchomą czcionkę i prasę drukarską, dzięki czemu możliwe było powielania tekstu i grafiki na nieznaną dotąd skalę. I chociaż stosował on elementy znane w Europie od stuleci, np. czcionkę, to właśnie jemu przypisuje się wynalezienie druku i on jest uważany za prekursora w tej dziedzinie. Pierwszą wydrukowaną przez niego książką była Biblia. I choć dziś druk jest zjawiskiem powszechnym, występującym na każdym kroku, a może już nawet powoli odchodzi w odstawkę przez rozpowszechnianie urządzeń elektronicznych i mobilnych, to wiele osób nie do końca zdaje sobie sprawę, o ile trudniejsze byłoby życie gdyby nie wynalazek Gutenberga. I że prawdopodobnie świat nie wyglądałby tak jak wygląda dzisiaj, gdyby możliwości powielania tekstu były ograniczone.

druk

Głównym celem drukowania jest utrwalenie określonej treści na jakimś nośniku, który jest o wiele trwalszy i wiarygodniejszy niż ludzkie słowo i pamięć. Z tego powodu ludzkość od zarania dziejów poszukiwała technik, które umożliwią utrwalenie danej treści i przekazanie jej innym i potomnym w niezmienionej formie. Pismo i papier znane były wiele wieków wcześniej, a jako techniki utrwalające stosowano albo przepisywanie, albo odbijanie tekstu czy obrazków za pomocą przygotowanych wcześniej szablonów, farb i różnego rodzaju podłoże. Jednakże sposób ten był żmudny i nietrwały, dlatego wynalezienie druku i możliwość powielania treści na dużo większą skalę, była odkryciem przełomowym w historii ludzkości.

Przede wszystkim dostęp do słowa pisanego stał się powszechniejszy, a to oznacza, że więcej osób sięgało po książki i uczyło się czytać. W książkach przekazywana była wiedza dotąd dla większości nieosiągalna, upowszechnienie druku przyczyniło się zatem bezpośrednio do podniesienia poziomu edukacji, poszerzania wiedzy i świadomości ludzi w dziedzinach dotychczas im nieznanych lub niedostępnych. Słowo pisane pozwalało na przekazywanie informacji, historii, tradycji, w sposób powszechny, co jednocześnie wpłynęło na rozwój kulturowy, naukowy i cywilizacyjny. Złożone i skomplikowane dzieje różnych narodowości, ich kultura i tradycje zaczęły się przenikać, a ludzie zaczęli poznawać i akceptować swoją różnorodność.

W końcu druk umożliwił wprowadzenie do powszechnego obrotu treści naukowych, ludzie mogli się kształcić bazując na wiedzy i doświadczeniu mędrców z danych dziedzin, co niewątpliwie miało wpływ na rozwój technologiczny, socjalny, gospodarczy, czy polityczny.

Obecnie druk obecny jest w każdej dziedzinie życia, a złośliwi mogliby powiedzieć, że Gutenbergowi zawdzięczamy również biurokrację. Może jest w tym sporo prawdy, jednak należy mieć na uwadze, że taka złożona struktura papierów i dokumentów ma przede wszystkim zadanie dowodowe, czy też potwierdzające dany stan faktyczny. Druk znacznie przyspiesza wiele codziennych czynności, pozwala na gromadzenie danych i informacji, bez których współczesny świat nie mógłby istnieć.

Jednakże jeśli miało by się wskazać jego największą zaletę, byłoby to chyba wspomniane przyczynienie się do upowszechniania i rozwoju wiedzy i edukacji, co później naturalnie przerodziło się w podnoszenie poziomu życia, tworzenie nowych technik i technologii, a w efekcie końcowym olbrzymiego skoku cywilizacyjnego na przełomie zaledwie pięciu wieków.